ZŁOTY STOK szczyci się tysiącletnią tradycją górniczą. Stare wyrobiska na które natrafiono w 1916 roku świadczą, że pierwsze próby odzyskiwania złota metodami górniczymi miały tu miejsc już w X wieku. Z kolei pierwsze zapiski o wydobyciu pochodzą z 1273 roku. Wtedy to książe Henryk IV Probus nadaje przywilej górniczy Zakonowi Cystersów z pobliskiego Kamieńca Ząbkowickiego.
Cała historia miasta związana jest z kopalnią złota. Były wzloty i upadki. Takim upadkiem były zniszczenia w wyniku wojny trzydziestoletniej / 1618 ? 48/. Swoistym ?zbawcą? było przybycie z Wiednia w 1679 roku alchemika Hansa Scharffenberga. To wtedy wprowadzono np. eksploatację i przerób rud arsenowych. Jego synowie byli już producentami arseniku na skalę światową. To tutejszym arsenikiem podtruwano Napoleona Bonaparte.
W Złotym Stoku swoje interesy prowadziły najsławniejsze wtedy rody bankierskie np. Fuggerowie, Turzonowie, Wellsowie. Tutejsze złoto sponsorowało np. wyprawę Kolumba. Fuggerowie ofiarowali wtedy hiszpańskiej królowej Izabeli 15 kg kruszcu na pokrycie kosztów wyprawy. Jednym z udziałowców kopalni był nawet Wit Stwosz.
W okresie prosperity /wiek XV- XVI/ Złoty Stok dawał 150 kg złota rocznie a wydobyto tu w całej historii ponad 16 ton tego kruszca. Po 1945 roku uzyskiwano ok. 20 kg złota rocznie. Rok 1961 to koniec górniczej tradycji tego miasta ?
Proponuję zaprezentować Podziemną Trasę Turystyczną ?Kopalnia Złota?. Jakie szczególne atrakcje oferuje obecnie ?Kopalnia Złota? ?
Okres opuszczenia słynnej kiedyś kopalni trwał ponad 35 lat. Wtedy woda zalała wyrobiska, resztę dopełniła natura. Pomysł ?odrodzenia? kopalni już jako atrakcji turystycznej rzucił ówczesny burmistrz Złotego Stoku Pan Witod Lubieniecki. Po pięciu latach przygotowań w dn. 28 maja 1996 roku otwarto Podziemną Trasę Turystyczną ?Kopalnia Złota?. Dziś nosi ona imię Ignacego Domeyki.
Z olbrzymiego bo liczącego 300 km labiryntu korytarzy udostępniono dwie sztolnie: Gertruda i Czara Górna.W tej drugiej jest jedyny w Polsce podziemny wodospad.
W 1997 r. udostępniono kolejne wyrobisko tzw. Chodnik Śmierci.. Rok później uruchomiono małą gastronomię i ściankę alpinistyczną. Proponujemy płukanie złota oraz ognisko.
W 2000 r. otworzyliśmy przy kopalni jedyne Muzeum Przestróg, Uwag i Apeli czyli zbiór tabliczek z jakże często bzdurnymi napisami.
Powstało też Muzeum Minerałów wraz ze sklepikiem. W Sztolni Gertruda utworzono laboratorium Scharffenberga a dodatkową atrakcją jest m.in. odlew sztabek złota. Czynny jest też podziemny spływ łodziami. W tym roku. uruchamiamy z kolei Podziemny Pomarańczowy Tramwaj czyli górniczą kolejkę oraz otwieramy Sztolnię Czarną Dolną. Pojawiły się też w kopalni żywe postacie odgrywające rolę Górnika, Gnoma czy Alchemika.
Obok kopalni mamy restaurację ?Stara kuźnia?, park linowy i wiele, wiele innych atrakcji. Serdecznie zapraszamy ?
Kolejne plany i zamierzenia ?
Jest ich wiele i szczerze mówiąc, nie do końca wiem w jakiej kolejności życie zweryfikuje moje plany i zamierzenia.
Planuję np. wprowadzenie oświetlenia wodnego na podziemnym spływie. Modernizacji wymaga też parking i całe zaplecze z nim związane.
W planie jest też kolejny odcinek naszej podziemnej kolejki w kierunku tzw. łamacza czyli budynku w którym kiedyś kruszono rudę arsenową. W budynku planuje się m.in. sale wystawowe, restaurację i punkty handlowe.
Ile osób odwiedza obecnie kopalnię ? Jak liczna jest ?turystyczna? załoga kopalni ?
W 2007 roku odwiedziło nas 120 tysięcy gości. W ostatni majowy weekend było już około siedem tysięcy gości.
Nasza załoga liczy w sezonie 50 osób, w okresie zimowym do 30 osób.
Jaka jest Pani wizja promocji i reklamy tej niewątpliwej atrakcji turystycznej ?
Stawiam głównie na jak najlepszą obsługę naszych gości. Zadowolony turysta to najskuteczniejsza forma reklamy. Będzie nas polecał innych, będzie o nas opowiadał, pokazywał zdjęcia u nas wykonane.
Nasza reklama jest wielopłaszczyznowa:
- w branży turystycznej poprzez udział w targach, wystawach, poprzez DOT /Dolnośląską Organizację Turystyczną/, LOT itp..
- w branży eksploracyjnej,
- poprzez udział w konferencjach górniczych i współpracę ze światem nauki. Wspomnę tylko, że otrzymaliśmy ostatnio np. Grant w celu ustalenia bakterii żyjących w naszych podziemiach.
Czy kopalnia złota jest faktycznie ?kopalnią złota? ?
W Górach Złotych jest jeszcze ok. 30 ton złota. Przeprowadzone przez KGHM /Kombinat Górniczo-Hutniczy Miedzi / w 1997 roku odwierty w wielu miejscach Złotego Stoku to jeszcze potwierdziły. Czy powstaną tu kopalnie ? Trudno przewidzieć? Dzisiaj naszym ?złotem? są jednak turyści, nasi goście. I tego trzeba się trzymać i to pielęgnować.
Jak staje się właścicielem kopalni złota, czyli Pani droga do ?złota??
W 1996 roku zatrudniłam się w kopalni jako przewodnik. Rok później otrzymałam statut przewodnika sudeckiego. W 1999 roku wydzierżawiłam kopalnię. Dwa lata później biorąc duży kredyt zdecydowałam się wykupić udziały w spółce ?Kopalnia Złota?. Obecnie w swoich rękach skupiam 65 procent udziałów. Z uwagi na większościowy pakiet mogę spokojnie już planować oraz inwestować.
Pani Elżbieta Szumska już bardziej prywatnie ?
Prywatnie jest szczęśliwą kobietą i szczęśliwą matką trójki dzieci. Marta /lat 25/ dzielnie mnie wspiera i pomaga w pracy. Małgorzata jest studentką a Jacek ma 10 lat ?
Dziękuję Pani Elżbieto za poświęcony mi czas i naszą rozmowę. Do ?Kopalni Złota? wybierzemy się ponownie już niebawem. Mamy bowiem w planie specjalny reportaż z tego tak niezwykłego miejsca.
Życzę spełnienia wszelkich planów i zamierzeń?
