Tym razem zapraszamy na czeską stronę, nieopodal Dusznik Zdroju.
NOVE MESTO NAD METUJI położone jest u podnóża Gór Orlickich. Zaliczane jest to czeskich perełek okresu renesansu. Miasto założył w 1501 roku Jan Cerncicky z Kacova. W 1526 r. drewniana zabudowa niestety spłonęła. Zawiedziony tym Jan sprzedał pogorzelisko Pernstejnom, którzy nadają miastu nowy renesansowy kształt.
Historyczne centrum położone na skalnym urwisku, chronione było obronnymi murami z dwiema basztami / Horską czyli Górską i Krajską czyli Krajową/ i wieżą zwaną Zazvorka /dawne więzienie/. Wtedy też otrzymało prawo do jarmarków, pobieranie cła i warzenia piwa. Do dzisiaj odbywają się tu zresztą jarmarki, tyle że już z ludową sztuką.
Zmieniali się kolejni właściciele /m.in. ród Stubenberków, Trcków, Lesliów / którzy dbali o jego rozwój. Od połowy XX wieku centrum ma status Miejskiego Rezerwatu Zabytkowego jako tzw. Czeskie Betlejem. Nazwa ta została nadana dzięki widokowi od strony gór, skąd dachy i wieże jakby opowiadały biblijną historię. Dzisiaj miasto liczy ok. 10 tys. mieszkańców i jest partnerem pobliskich Dusznik.
Podczas pobytu warto odwiedzić m.in.
- zamek , siedzibę posiadaczy tutejszych dóbr. Jego obecna forma jest wynikiem przebudowy w l. 1909-15 przez arch. D. Jurkovica. W zamkowym ogrodzie barokowe figury dzieło M.B. Brauna. Od 1908 r. siedziba rodu Barton- Dobenin. Zamek otwarty od kwietnia do października, ogród od maja do września
- miejskie muzeum, umieszczone w dawnej baszcie artyleryjskiej ze strzelnicami /cześć obronnych murów/, muzeum otwarte cały rok
- galerię Zazvorka, w budynku dawnego więzienia z wieżą widokową. W galerii prace miejscowych artystów oraz szopka mieszczańska dzieło J. Haldovej. Tam też centrum informacyjne.
- samo centrum a zwł. rynek gdzie też domy z pięknymi podcieniami. Tam spotkamy np. Słup Mariański z 1609 r. postawiony w podzięce za ominięcie przez morową zarazę. Z kolei rzeźbę Świętej Trójcy postawiono / 1767 r./ w podzięce za zakończenie wojny siedmioletniej. Zwróćmy uwagę na ratusz ozdobiony herbem i zegarem słonecznym.
- architekturę miasta uzupełnia kilka pięknych kościołów . W rynku kościół Najświętszej Trójcy / z 1519 r./ z barokowymi organami, ciekawym ołtarzem i freskami. Najstarszym kościołem jest gotycki kościółek w Krcin. W okolicy ciekawy drewniany kościółek w Slavonov /z 1553 r./
- pomnik czeskiego znanego kompozytora Bedricha Smetany /dzieło J. Marka z 1954 r./ na miejscu zburzonego w 1934 r. zamkowego browaru, w którym Smetanowie warzyli piwo.
- warto wybrać się do licznych w okolicy rezerwatów przyrodniczych m.in. do Doliny Pekla. Miasto wyjątkowo przyjazne turystom, nie bez powodu zwane ?Bramą do Gór Orlickich?.
Więcej informacji znajdziemy na www.novemestonm.cz gdzie również wersja polska. Informacją i materiałami służy miejska IT /info@novemestonm.cz/ , gdzie można otrzymać m.in. bezpłatną mapę czy przewodnik po rynku i okolicy.
Autor: JANUSZ PUSZCZEWICZ
Zdjęcia: http://www.novemestonm.cz
