{tab=Informacje Ogólne}W przededniu kolejnego sezonu turystycznego polecamy TRANSGRANICZNY SZLAK KRÓLEWNY MARIANNY ORAŃSKIEJ. Szlak który jest efektem współpracy samorządów pogranicza polsko-czeskiego, w tym powiatu kłodzkiego i ząbkowickiego.
Szlak zaczyna się w Ząbkowicach Śląskich, i prowadzi przez Kamieniec Ząbkowicki, Złoty Stok, Bilą Vodę, Javornik, Lądek Zdrój, Stronie Śląskie, Stare Mesto, Kraliky, Międzylesie aż do Międzygórza.
Ojcem Marianny był pierwszy król Zjednoczonych Niderlandów /Holandii i Belgii/ a ród Oranje-Nassau do dzisiaj zresztą panuje w Holandii. Sama postać jak i życie Marianny Orańskiej zasługuje na oddzielny materiał. Powiem tylko, ze szczególnie zasłużyła się dla Ziemi Kłodzkiej, z tym też regionem była wyjątkowo związana. To z jej środków powstaje droga Kamieniec Ząbkowicki- Złoty Stok- Lądek Zdrój- Przełęcz Płoszczyca o długości 55 km czy droga Lądek Zdrój- Stronie Śląskie- Śnieżnik. To za jej sprawą Międzygórze staje się ówczesną perełką regionu.
Szlak podzielony jest na kilka etapów.
Etap I – ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE
Godna uwagi jest Krzywa Wieża, ruiny renesansowego zamku, mury miejskie, neogotycki ratusz oraz kościoły /m.in. Św. Anny z XV w. oraz Podwyższenia Krzyża Św. z klasztorem podominikańskim/. Miasto z klimatem, gdzie warto zatrzymać się dłużej.
Etap II – KAMIENIEC ZĄBKOWICKI
Po przejęciu w 1838 r. tutejszych dóbr Marianna Orańska postanowiła wznieść na Grodowym Wzgórzu okazałą rezydencję wg. projektu Karla Schinkela. Niestety w 1946 r. pałac spłonął, od 1984 r. w odbudowie.
W dawnej kancelarii klasztoru cysterskiego znajdowała się siedziba zarządu dóbr rodowych, od 1838 r. zatrzymywała się tu Marianna podczas pobytów na Śląsku.
Dawny kościół ewangelicki ufundowany ze środków królewny Marianny Orańskiej wg. proj. F. Martiusa. Odwiedźmy również dawny cmentarz ewangelicki założony przez Mariannę dla pracujących przy budowie kamienieckiego pałacu oraz dawną ochronkę ufundowaną przez Mariannę. Jest też Mauzoleum rodziny Hohenzollern jako rodowa nekropolia, zniszczone w 1945 r.
Niezwykle ciekawym zabytkiem architektury jest ponadto zespół klasztorny cystersów, zespół parkowo-pałacowy czy książęcy dom Albrechtshaus.
Etap III – ZŁOTY STOK
Z postacią Marianny Orańskiej związane są:
– Wapienniki usytuowane obok granicy, zakupione przez Mariannę dla potrzeb budowy pałacu w Kamieńcu,
– dawny przytułek dla dzieci, Marianna znana była powszechnie z działalności filantropijnej,
– dawna Pastorówka czyli ewangelicki dom parafialny,
– studzienka Marianny znajdująca się na wschód od Krzyżniaka /516 m n.p.m./
Nie zapominamy też o odwiedzenie niepowtarzalnej Kopalni Złota i spacerze Miejską Trasą Turystyczną.
Etap IV – LĄDEK- ZDRÓJ
Z funduszy Marianny Orańskiej zbudowano w 1846 r. kościół ewangelicki nieopodal rynku. Niestety dzisiaj ruina po pożarze w 1999 r. Obok obelisk ustawiony w 1866 r. upamiętniający ufundowanie drogi z Ząbkowic Śl. na Przełęcz Płoszczyznę. W zdrojowym parku spotkamy pawilon Albrechtshalle nazwany imieniem męża królewny Marianny, dzisiaj kawiarnia. Jest też źródło jej imienia. Uroczystość nadania imienia odbyła się 23 kwietnia 1838 r. z udziałem królewny Marianny i jej męża Albrechta. O pozostałych atrakcjach Lądka piszemy w innym już miejscu.
Etap V – STRONIE ŚLĄSKIE
Z mariańskich obiektów polecamy dawny budynek „Huty Strachocińskiej” wybudowanej w 1843 r. przez Mariannę Orańską . W skład kompleksu wchodził m.in. piec hutniczy, kuźnia, system kanałów których woda napędzała maszyny i budynek administracyjny /dzisiaj nadleśnictwo/. Dawny dworek Marianny został zastąpiony obecną budowlą z 1838 r. gdzie zatrzymywała się królewna podczas wizyt w tutejszych dobrach / dzisiaj Urząd Miejski/. Dawny kościół ewangelicki z 1915 r. ufundowany przez wnuka Marianny, obecnie kościół Zmartwychwstania Pańskiego. Wstąpmy też do Wapiennika „Łaskawy Kamień” zbudowanego wg. proj. Karla Schinkla, w posiadaniu Marianny od 1838 r.
Etap VI – STARE MESTO
Przekraczamy Przełęcz Płoszczyznę gdzie dochodziła droga zbudowana przez Mariannę Orańską. Stare Mesto Marianna odwiedziła kilkakrotnie, zachwycał ją zwłaszcza tutejszy rynek. W pobliżu ciekawy zespół umocnień militarnych z lat 1937-38.
Etap VII – KRALIKY
Urocze miasto gdzie spotkamy m.in. słynną Horę Matky Bozi z kościołem Wniebowzięcia NMP i klasztorem, dwa rynki z klasystycznym ratuszem i słupem morowym /pamiątka po epidemii dżumy /. Warto wstąpić również do kościoła ewangelickiego czy miejskiego muzeum.
Etap VIII – MIĘDZYLESIE
Z obiektów mariańskich polecamy m.in. dawną Pastorówkę /obecnie przedszkole/, kościół św. Marcina w Lesicy odbudowany po pożarze dzięki wsparciu Marianny, dawny kościół ewangelicki wzniesiony już po jej śmierci dzięki jej finansowemu wsparciu, dawną szkołę ewangelicką , budynek administracyjny dóbr związanych z zamkiem Szczerba czy kościół Wniebowzięcia NMP wg. proj. J. Carove. W Międzylesiu spotkamy ponadto zespół pałacowo-zamkowy z XVII w. Domy Tkaczy z XVIII w. z tego też okresu Sukiennice czy kościoły św. Barbary i Bożego Ciała. Godny uwagi jest zespół budynków stacji kolejowej z XIX w.
Etap IX – MIĘDZYGÓRZE
Miejsce szczególnie wiele zawdzięczające Mariannie Orańskiej. Urocza miejscowość z drewnianymi domami w stylu tyrolskim gdzie spotkamy Sanktuarium Matki Bożej Śnieżnej, wodospad Wilczki, zaporę wodną i malownicze szlaki m.in. na Śnieżnik.
Z obiektów mariańskich warto odwiedzić:
- dawny młyn, później kuźnia i popularna gospoda od czasów gdy Międzygórzem władała Marianna,
- schronisko na Hali Pod Śnieżnikiem , które zleciła wybudować w 1871 r.
- Mariańskie Skały na zboczu Żmijowca, ich nazwę nadał wnuk Marianny – Fryderyk Henryk Hohenzollern
- dawny Zajazd „Pod Dobrą Datą” pierwszy obiekt gościnny Międzygórza rozbudowany przez Mariannę
- dawny Dworek Myśliwski w stylu szwajcarskim zbudowany w 1858 r. przez Mariannę
- wodospad i „Dom Nad Wodospadem” , to dzięki ówczesnej właścicielce Międzygórza zagospodarowano teren wokół wodospadu i wzniesiono w 1871 r. obiekt gościnny
- dawny kościół ewangelicki ufundowany przez wnuka królowej.
Etap X – JAVORNIK
ze słynnym zamkiem Jansky Vrch.
Etap XI – BILA VODA
Istniejący w Bilej Vodzie pałac wraz z majątkiem zakupiła w 1853 r. Marianna Orańska, jako rezydencję na czas budowy pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim.
Będąc na szlaku proponujemy wstąpić do miejscowych punktów Informacji Turystycznej, gdzie dostępne są materiały informacyjne związane z Marianną Orańską i miejscami jej poświęconymi.
JANUSZ PUSZCZEWICZ
Transgraniczny Szlak Królewny Marianny Orańskiej to projekt organizowany przez gminę Kamieniec Ząbkowicki w partnerstwie z Powiatem Ząbkowickim, Powiatem Kłodzkim, gminami polskimi: Złoty Stok, Lądek Zdrój, Stronie Śląskie, Międzylesie i Bystrzyca Kłodzka oraz 3 gminami czeskimi: Bila Voda, Javornik, Stare Mesto – (oznakowanie i promocja szlaku). Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska -Rzeczpospolita Polska 2007-2013.
{tab=Więcej informacji}
- Oficjalna strona szlaku Marianny Orańskiej – http://www.mariannaoranska.eu
- Prezentacja Szlaku w postacji dokumentu PDF – (wykonane przez Starostwo Powiatowe w Ząbkowicach Śląskich)
- Oficjalna strona Facebook Szlaku
- Więcej o Mariannie Orańskiej na Wikipedii
{/tabs}
