Muzeum Filumenistyczne w Bystrzycy Kłodzkiej zostało powołane do życia w 1964 roku i jest jedyną tego typu placówką w Polsce oraz jedną z nielicznych w Europie. Siedziba Muzeum mieści się w dawnym kościele ewangelickim i szkole parafialnej, wzniesionych w latach 1821-22 i przebudowanych po pożarze w 1823 r., wg projektu wybitnego europejskiego architekta Karla Schinkla. W 1869 r., od strony północnej świątyni, dobudowano niewielką zakrystię.
Po II wojnie światowej budynek kościoła pozostawał opuszczony, a dawna szkoła pełniła funkcje budynku mieszkalnego. Decyzją mieszkańców miasta w roku 1964 budynek kościoła postanowiono zaadaptować na Muzeum Filumenistyczne, a w 1968 r. Muzeum powiększono o przebudowany budynek dawnej szkoły.
Rok 2014 jest rokiem wyjątkowym dla bystrzyckich muzealników, ponieważ przypada w nim 50 rocznica istnienia placówki. Instytucja została powołana do życia już w lipcu 1964 roku, jednak muzealnicy będą celebrować okrągłą rocznicę istnienia dopiero jesienią. Głównym powodem przeniesienia terminu obchodów są zaawansowane prace remontowe, które trwają właśnie w budynku Muzeum Filumenistycznego.
W br. bystrzycka instytucja pozyskała dofinansowanie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zadanie: Bystrzyca Kłodzka, budynki kościoła i szkoły ewangelickiej z pocz. XIX w. obecnie Muzeum Filumenistyczne: kompleksowy remont elewacji budynków w ramach programu Dziedzictwo kulturowe, priorytet Ochrona zabytków.
Zadanie obejmuje kompleksowy remont elewacji unikatowych budynków Muzeum Filumenistycznego zlokalizowanych przy historycznym średniowiecznym Małym Rynku.
Zły stan dachów i rynien w obiekcie przez lata spowodował infiltracje wody w mury, wykwity pleśni, liczne wysolenia skutkujące znaczącymi ubytkami tynku, a także fragmentów murów. W roku 2010, dzięki wsparciu Gminy Bystrzyca Kłodzka wykonano kompleksowy remont dachów, w związku z czym usunięto główne przyczyny degradujące elewacje Muzeum, niestety jednak wygląd budynku pozostawiał wiele do życzenia.
Remont elewacji przywróci jej dawny wygląd, pozwalając odzyskać dla Bystrzycy najcenniejszy przykład XIX wiecznego klasycyzmu (obiekty z tego okresu są niezwykle rzadko reprezentowane na terenie ziemi bystrzyckiej). W planie remontu przewidziana została również wymiana okien.
Zrealizowanie zadania nie byłoby możliwe bez wsparcia finansowego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który dofinansował zadanie kwotą 100 tys. zł. Wkład własny na realizację remontów zapewniła gmina Bystrzyca Kłodzka. Prace remontowe potrwają do września.
Zwieńczeniem projektu będzie prezentacja efektu działań renowatorów podczas obchodów 50-lecia istnienia Muzeum Filumenistycznego, na które już teraz serdecznie zapraszamy.
Małgorzata Jaworska.
Akcja “Podaruj stare pudełko zapałek”
Muzeum Filumenistyczne w Bystrzycy Kłodzkiej to jedyna w Polsce instytucja zajmująca się historią niecenia ognia. Od ponad 50 lat kolekcjonujemy pudełka zapałczane, dawne etykiety, zapalniczki oraz krzesiwa i lampy naftowe. Jeśli macie Państwo w domu stare pudełka po zapałkach, ciekawe obiekty współczesne lub zepsute zapalniczki przynieście je do muzeum. Dla Państwa mogą być tylko bezwartościowym przedmiotem, dla nas mogą się okazać bezcennym obiektem muzealnym.
W bieżącym roku muzeum celebruje 50 rocznicę istnienia. Jeśli chcecie Państwo zostać naszymi gośćmi na obchodach tej okrągłej rocznicy, już dziś przyjdźcie do nas z prezentem. Każdy dar, czy to pudełko zapałek, czy to zapalniczka, będzie dla nas prezentem bezcennym i wzbogaci naszą kolekcję. Pamiętajcie o naszych “urodzinach”. Wszystkie zebrane obiekty zasilą nasze zbiory, a najciekawsze znajdą swoje miejsce na modernizowanej wystawie stałej. Nazwiska darczyńców zapisane zostaną na kartach naszej muzealnej historii.
Z góry dziękujemy!
Dyrektor Muzeum – Tomasz Nowicki oraz
Bystrzyccy Muzealnicy
Modernizacje ekspozycji stałych w Muzeum Filumenistycznym
W 2014 r. Muzeum Filumenistyczne otrzymało dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Dziedzictwo kulturowe, priorytet Wspieranie działań muzealnych na zadanie „Modernizacja wystawy stałej pn. “Historia niecenia ognia”, z okazji obchodów 50-lecia istnienia Muzeum Filumenistycznego”.
W związku z planem obchodów 50-lecia istnienia Muzeum, pracownicy instytucji postanowili przebudować cieszącą się niezwykłą popularnością wśród turystów wystawę poświęconą historii niecenia ognia. W planie prac nad nową aranżacją ekspozycji przewidziano zakup nowoczesnego sprzętu wystawienniczego oraz urządzeń multimedialnych potrzebnych do spójnej i kompleksowej prezentacji zbiorów na wystawie przy wykorzystaniu nowoczesnych technik.
Dotychczasowa ekspozycja, na którą składają się eksponaty związane z ogniem i jego rozniecaniem (m.in. krzesiwa, zapalniczki, opakowania i etykiety zapałczane, podstawki pod zapałki, lampy naftowe, świeczniki oraz dokumenty związane z przemysłem zapałczanym), zostanie zmieniona oraz powiększona o nowe eksponaty.
Parter ekspozycji mieścił będzie historię niecenia ognia od czasów pradziejowych, poprzez historię wykorzystywania różnorodnych krzesiw, aż po historię niecenia ognia za pomocą różnego rodzaju zapalniczek. Na dolnym poziomie ekspozycji znajdzie się, w specjalnie wydzielonym w przestrzeni miejscu, zaaranżowana scena niecenia ognia w czasach prehistorycznych.
Na drugim poziomie ekspozycji zaprezentowane zostaną etykiety zapałczane z różnych stron świata oraz pudełka zapałczane. Na tym poziomie ekspozycji przygotowane zostaną dwa stanowiska, na których dzieci będą mogły same przygotować konstrukcje z zapałek. Obok stoisk ustawione zostaną tablice, na których będzie można wykonać projekt etykiety zapałczanej. Na życzenie zwiedzających będzie można wykonać pamiątkowe zdjęcie i nagrać je w formacie cyfrowym na płytę CD.
Poza salami ekspozycyjnymi w specjalnie wydzielonym miejscu zostanie przygotowane stoisko, w którym będzie można samemu spróbować posłużyć się krzesiwem i krzemieniem pod opieką edukatora muzealnego.
Otwarcie wystawy nastąpi podczas obchodów 50-lecia istnienia Muzeum w grudniu 2014 r.
Przygotowywaniu wystawy towarzyszyć będzie akcja promocyjna, która będzie miała na celu pozyskanie nowych eksponatów.
Realizacja zadania umożliwi zaprezentowanie niedostępnych dotychczas eksponatów oraz powiększenie posiadanego już zbioru poprzez darowizny lub depozyty, a także przyczyni się do utrwalenia, dokumentowania i popularyzacji wiedzy na temat niecenia ognia i przemysłu zapałczanego wśród mieszkańców regionu oraz przybywających do nas turystów z Polski i spoza granic naszego kraju.
Zadanie zostało dofinansowane kwotą 40 tys. zł ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Za spory sukces należy uznać fakt, że bystrzyckie Muzeum Filumenistyczne w bieżącym roku pozyskało aż 3 dotacje ze środków Ministra Kultury w sumie na łączną kwotę 170 tys. zł
Małgorzata Jaworska
